Ile gaśnic na m2?
Przepis który mówi o tym jak rozmieścić gaśnice w danym obiekcie, oraz ile gaśnic na m2, reguluje Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719 – Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Ile gaśnic na m2? W dużym skrócie: jedna 2kg gaśnica na 100m2.
Inne pytanie które pada często: ile gaśnic na 100m2? Odpowiedź: jedna 2kg gaśnica na 100m2.
Ale.. w niektórych przypadkach na 100m2, mogą przypadać dwie gaśnice. Dlaczego? Odpowiedź znajduje się nieco niżej: to podział na strefy pożarowe, ale po kolei.
Warto najpierw przyjrzeć się powyższym wartościom bliżej:
Zaczynając od wymaganych przepisami ilości gaśnic w budynku, to posługując się terminologią z powyższego rozporządzenia, mowa jest właściwie o jednostce masy środka gaśniczego, czyli 2kg jednostki masy środka gaśniczego. To nie gaśnica ważąca 2kg, a gaśnica która ma np. proszek gaśniczy o masie 2kg, a sama gaśnica waży ok 3,5kg. Kupując w sklepie gaśnicę np. 6kg nie kupuje się gaśnicy o wadze 6kg tylko ok. 9kg, ze środkiem gaśniczym o masie 6kg. Te 6kg to właśnie masa środka gaśniczego.
§ 32.
1. Obiekty muszą być wyposażone w gaśnice, spełniające wymagania Polskich Norm dotyczących gaśnic.
2. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie:
1) A — materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli;
2) B — cieczy i materiałów stałych topiących się;
3) C — gazów;
4) D — metali;
5) F — tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych.
3. Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm3) zawartego w gaśnicach przypada, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych:
1) na każde 100 m² powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym:
a) zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V,
b) produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2, (zwane PM – pomieszczenie magazynowe do którego zaliczają się między innymi garaże)
c) zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem;
2) na każde 300 m2 powierzchni strefy pożarowej nie-wymienionej w pkt 1, z wyjątkiem zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV.
Ile gaśnic na m2? Nas interesuje tutaj punkt 3 i podpunkt 1 który mówi ile przypada gaśnic na m²:
„Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2kg na każde 100 m² powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym.”
W większości przypadków oznacza to jedną gaśnicę 2kg na 100m² i wielokrotność czyli 4kg na 200m², lub 6kg na 300m².
A co jeśli jest 101m²?
Wtedy potrzeba nam 4kg.Do 100m² – 2 kg
101-200m² – 4kg
201-300m² – 6kg
301-400m² – 8kg itd..
To właśnie 6kg gaśnice są najpopularniejsze w obiektach powyżej 300m². Tutaj znajdziesz odpowiedź dlaczego lepiej wyposażyć na przykład w dwie 6kg gaśnice zamiast jednej 12kg: Dlaczego nie większe 9kg lub 12kg ?
Wspomniałem, że w większości przypadków, ponieważ budynki w których 2kg przypada na 100m² reguluje przepis:
§ 32.3.
1) na każde 100 m² powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym:
a) zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V.
Po kolei, co to są strefy pożarowe i kategorie zagrożenia ludzi ZL?
Przykład niżej pokazuje gdzie może znajdować się strefa pożarowa:
Strefy pożarowe
Jak widać na rysunku strefa pożarowa może być oddzielona drzwiami przeciwpożarowymi i ścianą ppoż.
Stref może też być kilka na jednej kondygnacji. Jeśli kondygnacja ma 200m2 i jest podzielona na dwie równe strefy pożarowe po 100m2 to na każdą ze stref przypada 2kg środka gaśniczego, razem 4kg, zgodnie z normą która mówi ile gaśnic na m2: 2kg środka gaśniczego na każde 100m2. Strefy pożarowe nie sumują się, tzn. umieszczenie jednej 4kg gaśnicy tylko w jednej ze stref nie wystarczy, w drugiej i tak musi znaleźć się gaśnica.
Strefą pożarową może być również cała kondygnacja. Możliwości jest tutaj bardzo dużo, a zobrazowałem tu tylko najprostszy przykład.
Generalnie zadaniem podziału stref pożarowych w budynku, jest ograniczenie rozprzestrzenienia się pożaru pomiędzy poszczególnymi częściami tego budynku.
Przykładowo na rysunku, gdy wybuchnie pożar na środkowej kondygnacji w strefie pożarowej, to dzięki ścianie i drzwiom ppoż. które opóźniają rozprzestrzenianie się ognia, mamy czas żeby uciec po klatce schodowej, zbiegając z ostatniej kondygnacji.
Kategorie zagrożenia ludzi ZL
Czym są kategorie zagrożenia ludzi mówi przepis: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
§ 209 Podział budynków ze względu na bezpieczeństwo pożarowe
1. Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy pożarowe w rozumieniu § 226, z uwagi na przeznaczenie i sposób użytkowania, dzieli się na:
1) mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi, określane dalej jako ZL;
2) produkcyjne i magazynowe, określane dalej jako PM;
3) inwentarskie (służące do hodowli inwentarza), określane dalej jako IN.
2. Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy pożarowe, określane jako ZL, zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następujących kategorii zagrożenia ludzi:
1) ZL I – zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;
2) ZL II – przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych;
3) ZL III – użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II;
4) ZL IV – mieszkalne;
5) ZL V – zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II.
Niewiele to mówi, prawda? Zatem przejdziemy do przykładów, po kolei.
Mała uwaga – poniżej podane przykłady, to takie do których najczęściej przypisuje się poszczególne kategorie zagrożenia ludzi.
Każdorazowo szczegóły kwalifikacji obiektu znajdują się w dokumentacji projektowej, ponieważ obiekt może być zakwalifikowany do różnych stref pożarowych.
ZL I przykłady
ZL I – „zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się.”
Przykład: centra handlowe i galerie, gdzie robimy zakupy, duże sklepy wielkopowierzchniowe, markety spożywcze, budowlane. Także inne miejsca, gdzie może zgromadzić się powyżej 50 osób, jak kina, teatry. Budynki w salach których może przebywać ponad 50 osób jak np. sale sportowe, konferencyjne, duże restauracje, stadiony.
ZL II przykłady
ZL II – „przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych.”
Przykład najlepiej oddaje szpital, można by się zastanawiać czemu nie ZL I, skoro w szpitalu może przebywać również ponad 50 osób?
Kluczowe jest tutaj: „do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się”. O ile w ZL I centra handlowe również najczęściej są przystosowane do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, to nie są przeznaczone przede wszystkim do użytku przez takie osoby. Również można zaliczyć do tej kategorii Domy Opieki Społecznej, Sanatoria itp.
ZL III przykłady
ZL IV przykłady
Również ZL IV to – domy, bloki, kamienice mieszkalne.
ZL V przykłady
Ile gaśnic na m2? Jak widzimy we wszystkich kategoriach od ZL I do ZL V oprócz ZL IV przypada 2kg środka gaśniczego na 100m2, czyli do pomieszczenia np. biurowego, salonu kosmetycznego, gabinetu, wystarczy 2kg gaśnica jeśli strefa nie przekracza 100m2, a często nie przekracza, szczególnie jeśli lokal taki znajduje się w budynku mieszkalno-usługowym.
Jak rozmieścić gaśnice w obiekcie?
Początek dotyczył ilości gaśnic, ponieważ pytanie ile gaśnic na m2 oraz jak rozmieścić gaśnice, są ściśle ze sobą powiązane.
Szybkie podsumowanie: załóżmy że nasze biuro ma 90m2, wiemy już że potrzeba do niego jednej gaśnicy o masie 2kg proszku gaśniczego. Co dalej? Gdzie ją umieścić? A jeśli mamy 300m2? Czy lepiej kupić trzy 2kg gaśnice, czy jedną 6kg?
O tym jak rozmieścić gaśnice w budynku mówi to samo rozporządzenie: Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719 – Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
§ 33.
1. Gaśnice w obiektach muszą być rozmieszczone:
1) w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności:
a) przy wejściach do budynków,
b) na klatkach schodowych,
c) na korytarzach,
d) przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz;
2) w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki);
3) w obiektach wielokondygnacyjnych — w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki.
2. Przy rozmieszczaniu gaśnic muszą być spełnione następujące warunki:
1) odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m;
2) do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m.
Tutaj przepisy mówią jasno gdzie powiesić gaśnicę.
Ile gaśnic na m2? Najprostszy przykład: jeśli mamy biuro, salon, sklep, warsztat, itp. do 300m2, to potrzeba gaśnicy 6kg. Wieszamy ją przy wejściu w widocznym miejscu, gdzie najłatwiej i najszybciej każdy ją zlokalizuje i po nią sięgnie, zatem już wiemy jak rozmieścić gaśnice w mniejszych lokalach.
Nieco inaczej sprawa ma się w większych firmach, obiektach, szkołach..
Trzeba rozplanować tak rozmieszczenie gaśnic aby „odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m;”. Więc jak rozmieścić gaśnice w takich przypadkach?
Oto przykład:
Więc na jakiej wysokości powiesić gaśnicę?
Polskie przepisy nie regulują żadnym Rozporządzeniem wysokości rozmieszczenia gaśnic. Najlepiej jest zasięgnąć porady doświadczonych fachowców. W tych jak również w wielu innych sprawach zapraszam do kontaktu.
Przy planowaniu rozlokowania gaśnic trzeba więc posłużyć się praktyką oraz zdrowym rozsądkiem. W przedszkolu nie powiesi się gaśnic na wysokości 50cm, bo zaraz gaśnice potracą zawleczki, plomby itp.
Za wysoko też nie można, ponieważ nie każdy sięgnie.
Najczęściej więc umieszczamy gaśnice na wysokościach 130-190cm, 130-140cm jest to optymalna wysokość ponieważ przeważająca większość osób poradzi sobie ze zdjęciem 6kg gaśnicy. Wyżej, czyli na ok 170-180cm wiesza się w miejscach gdzie powieszenie niżej stanowiło by zagrożenie w przemieszczaniu się ludzi, jak np. szkołach podczas dużego natężenia ruchu, ktoś mógłby się uderzyć w głowę. Zdarzają się też miejsca gdzie gaśnica wisi na 190cm, ponieważ co roku była uruchamiana dla zabawy i odwieszana użyta.
